مبانی و پیشینه نظری توسعه و مناطق آزاد

جزئیات:

توضیحات: فصل دوم پژوهش کارشناسی ارشد و دکترا (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)

همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه

توضیحات نظری کامل در مورد متغیر

پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه

رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب

منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)

فهرستــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

مروری بر ادبیات نظری.. 8

1-2 توسعه.. 8

مقدمه.. 8

1-1-2 مفاهیم توسعه.. 12

2-1-2 ابعاد توسعه.. 15

3-1-2 شاخص‏های توسعه.. 18

4-1-2 نهادگرایی و توسعه.. 22

5-2-1 توسعه و جهانی شدن.. 26

2-2 منطقه آزاد.. 32

1-2-2 تاریخچه و شكل‏گیری مناطق آزاد.. 32

2-2-2 دیدگاه‌های نظری ایجاد مناطق آزاد.. 39

3-2-2 تجربیات بین‌المللی و دیدگاه‏های سازمان‏های جهانی ایجاد مناطق آزاد.. 41

4-2-2 ویژگی‏های مناطق آزاد.. 46

5-2-2 آثار ایجاد مناطق آزاد.. 47

6-2-2 هدف‏ها، خط مشی‌ها و پارامترهای مهم در توسعه مناطق آزاد   49

7-2-2 مراحل توسعه مناطق آزاد.. 50

3-2 برنامه‏ریزی توسعه منطقه‏ای.. 51

1-3-2 تئوری هسته و پیرامون.. 52

این فصل که به مرور ادبیات نظری اختصاص دارد متشکل از سه بخش است. در این سه بخش مفاهیم توسعه، منطقه‏ی آزاد و توسعه منطقه‌ای مورد بحث و بررسی قرار می‏گیرد.

1-2 توسعه

مقدمه

توسعه یكی از موضوعات اصلی علوم انسانی است كه به علت ماهیت میان رشته‏ای آن، با بسیاری از علوم انسانی، اجتماعی و اقتصادی در ارتباط است. علیرغم اینكه توسعه در دهه‏های گذشته، بسیار مورد توجه بوده و تعاریف و مفاهیم آن مورد بازیابی قرار گرفته اما همچنان از عدم شفافیت معنایی و مصداقی برخوردار است و در این مورد «وفاق مفهومی و تجربی وجود ندارد. عدم توافق در تعریف توسعه ریشه در نگاه‌های بخشی و غرب‏گرایانه‏ی مسلط بر جریان اندیشه‏ای توسعه دارد.» (آزادارمکی, 1386) لفت ویچ نیز معتقد است: «معنای توسعه، دور از توافق است زیرا مفهوم مزبور ماهیتاً چالش برانگیز است.» (لفت ویچ, دولت های توسعه گرا, 1385)

«ری كیلی و فیل مارفلیت معتقدند ایده‏ی توسعه در قرن نوزدهم وجود داشته است، ولی طرح آن به پس از جنگ جهانی دوم باز می‏گردد. در سال 1949 ترومن رئیس جمهور امریكا این مسأله را طرح كرد كه كشورهای عقب مانده باید راه غرب را طی كنند تا به توسعه برسند.» (لطیفی, مبانی برنامه ریزی و سیاست اجتماعی, 1389) توسعه از نیمه‏ی دوم قرن بیستم و پس از شرایط خاص جهان پس از جنگ جهانی دوم به طور وسیع وارد ادبیات حوزه‏های مختلف شد. به ویژه در بدو امر در حوزه‏ی اقتصاد سیاسی و بعدها مورد بحث و توجه جامعه‌شناسان، عالمان علوم سیاسی، برنامه ریزان و مدیران قرار گرفت.

برخلاف اختلاف بر سر مفاهیم و تعاریف توسعه، تقریباً همگی در مورد آغازگران بحث در مورد توسعه متفق‌القول هستند. این آغازگران متفكران غربی بودند كه اكثر آن‌ها مدافع نظام سرمایه‏داری‏اند. «شیوه‏ی بررسی، ارزیابی و جهت‏گیری اكثر مدافعان توسعه از نظرگاه سرمایه‏داری بر اساس وضعیت فكری و اجتماعی كشورهای غربی بوده و طبعاً كمتر به مسایل و نیازهای جهان سوم توجه كرده‏اند.» (آزادارمکی, 1386, ص. 7) لذا با توجه به خاستگاه نخستین متفكران توسعه، تعاریف و رویكردهای آن نیز بیشتر جنبه‏ی اقتصادی پیدا كرد و نوع نگاه‌ها به سمتی پیش رفت كه جوامع غربی را پیشرفته و دیگر جوامع را عقب مانده تلقی نمود و راه پیشرفت جوامع شرقی را در تقلید در حوزه‏های عمرانی و اقتصادی دانست.

در مقابل نگاه متفكران توسعه مدافع نظام سرمایه‏داری، به تدریج نگاهی كمونیستی یا شبه سرمایه‏داری به وجود آمد. در این نگاه، هدف از توسعه تلاش برای كاهش نابرابری‏های اقتصادی و اجتماعی بر اساس برنامه‏ریزی بود ولی جریان كلی حاكم بر توسعه را هنوز دیدگاه‌های مربوط به توسعه و در جهت توسعه‏ی سرمایه‏داری شكل داده است.